Σε παρακαλώ διάβασέ το

Το τελευταίο βράδυ της ζωής της, η μητέρα μου ήταν αγνώριστη. Είχε πρηστεί σε σημείο απελπισίας και η φωνή της έβγαινε σε κάτι φθόγγους ακατάληπτους. Θυμάμαι με πίκρα ότι από μέσα μου την ειρωνευόμουν για αυτό. Δεν είχα συνειδητοποιήσει την σοβαρότητα της κατάστασης μάλλον. Πρώτη φορά την έβλεπα σε τέτοια κατάπτωση κι η πλήρης παράδοσή της με έκανε να αισθάνομαι αμηχανία, φόβο και την αποστροφή για ό,τι θεωρούμε πιο αδύναμο από εμάς. Ή μπροστά στην υποψία του θανάτου. Τα παιδιά ειδικά είναι αμείλικτα σε τέτοιες περιστάσεις.

Βέβαια δεν έφταιγα μόνο εγώ. Το θέμα ήταν ταμπού τότε, δεν το συζητούσαν με μένα και την αδελφή μου, "αυτά τα πράγματα δεν είναι για μικρά παιδιά". Στο σκοτάδι λοιπόν. Να μην σε προετοιμάζει κανείς για αυτό που έρχεται. Να μην μπορείς να αρθρώσεις το όνομά του. Αντίθετα, να σε αποκοιμίζουν από τον περίγυρο με δήθεν τάχα εξηγήσεις, με άλλα αντί άλλων κουβέντες. Γιατί τα μικρά παιδιά δεν κάνει να ξέρουν. Γι' αυτό.

Στις 22 Νοεμβρίου 1989, μια ηλιόλουστη ζεστή μέρα, η μητέρα μου έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 45 ετών, από μεταστατικό καρκίνο του μαστού. Όχι, γιατί να ωραιοποιούμε τις καταστάσεις, δεν έφυγε από τη ζωή, πέθανε μέσα σε φριχτή ταλαιπωρία. Έζησε τα τελευταία της χρόνια μπαινοβγαίνοντας σε νοσοκομεία, κέντρα χημειοθεραπείας, έχασε τα μαλλιά της, κάτι το οποίο τη γέμιζε πάντα ντροπή, λες κι έφταιγε εκείνη, και κυκλοφορούσε πάντα με ένα μαντήλι στο κεφάλι μέσα στο σπίτι και με μια καστανή περούκα όταν έβγαινε έξω. Έχασε και το στήθος της, η μαστεκτομή ήταν η πιο διαδεδομένη και σχεδόν η μόνη λύση εκείνα τα χρόνια. Θυμάμαι τις βάτες που χρησιμοποιούσε για να μη φαίνεται το κενό. Αν ήταν τώρα εδώ, θα με μάλωνε άσχημα που γράφω τέτοιο πράγμα (αχ ρε μάνα πού είσαι να με μαλώσεις!), αλλά πρέπει. Σταδιακά έχανε τις δυνάμεις της, το χρώμα της, το ηθικό της. Κρυφά. Φύσει κοκέτα και με αξιοπρέπεια σπάνια, δεν θα επέτρεπε ποτέ στον εαυτό της να φανεί τι περνούσε, ούτε σε εμάς ούτε στους γνωστούς της. Ακόμη και σήμερα μόνο να μαντεύω μπορώ πόσα πρέπει να υπέμεινε για να μην τρομάξουμε εμείς. Το φόβο, την απελπισία, τον πόνο, τη μάχη με το χρόνο που λιγόστευε, να προλάβει να μας δει, να μας μεγαλώσει, να μην αφήσει τον άντρα και τα παιδιά της μόνα. Την απορία "γιατί σε μένα;", ίσως την κούραση, την απογοήτευση που ο εχθρός δεν υποχωρούσε αλλά προέλαυνε ακάθεκτος, τη σιχαμάρα μετά από τόσους γιατρούς, τόσες διαφορετικές αγωγές χωρίς αποτέλεσμα. Την κάθε μάταιη ελπίδα που πουλούσαν τσαρλατάνοι κομπογιαννίτες, θησαυρίζοντας πάνω στον πόνο των ανθρώπων. Το να μην μπορεί να ελέγξει τις συμβαίνει στο σώμα της, γιατί στρέφεται ο εαυτός της εναντίον της. Να μην μπορεί να φροντίσει τις ανάγκες της. Να βλέπει στα μάτια των άλλων τον οίκτο και τη λύπη, που σε καταδικάζουν στη λήθη πριν ακόμη χαθείς. Μπορεί και την ενοχή της κληρονομιάς που ίσως άφηνε στα κορίτσια της (τόσα ήξεραν στην εποχή της μητέρας μου, τόσα έλεγαν, ότι οι απόγονοι των καρκινοπαθών είναι γονιδιακά προκαθορισμένο ότι θα νοσήσουν - ΜΥΘΟΣ!!!).

Μέχρι σήμερα δεν έχω μια καθαρή εικόνα για την πορεία της ασθένειας της μητέρας μου. Ξέρω τα πράγματα σε γενικές γραμμές. Δεν υπάρχουν και πολλοί που θα μπορούσαν να με διαφωτίσουν και όσοι θα μπορούσαν ξέρω ότι θα πονέσουν πολύ μιλώντας μου και το αντίτιμο της γνώσης αυτής είναι πολύ βαρύ για να τους υποχρεώσω να το πληρώσουν.

Όμως από μικρή ψαχνόμουν. Πρέπει να είμαι η μοναδική 20χρονη που πήγε στο Μεταξά για προληπτική εξέταση και ψηλάφιση, γιατί είχα βρει ένα λίπωμα, όπως τελικά αποδείχθηκε, στη μασχάλη μου. Αυτοεξετάζομαι κάθε μήνα από τότε που αδιαθέτησα. Έχω αναρτήσει τις οδηγίες στην άκρη του καθρέφτη μου, για να τις βλέπω πάντα και να σιγουρεύομαι ότι κάνω σωστά την εξέταση. Κάνω μαστογραφία από τα 25 μου κάθε 5 χρόνια. Ενημερώνομαι για τους επιβαρυντικούς παράγοντες κινδύνου, ιδίως στην περίπτωσή μου. Στα 31 μου εγώ και η αδελφή μου υποβληθήκαμε σε εξέταση έκπλυσης γαλακτοφόρων αδένων (ductal lavage), η οποία μπορεί με αρκετά ασφαλή τρόπο να προβλέψει μεταξύ άλλων αν πρόκειται να νοσήσουμε από καρκίνο του μαστού μέσα στα επόμενα π.χ. 10 χρόνια. Ψάξτε το αν θέλετε περισσότερο στο internet. Παρακολουθώ τις σχετικές οργανώσεις, αν και δεν συμμετέχω ενεργά, όπως θα ήθελα. Έχω τα μάτια και τα αυτιά μου ανοιχτά. Ναι, μπορεί να πείτε ότι είμαι υπερβολική. Γιατί όμως;

ΓΙΑΤΙ ΠΟΤΕ ΜΑ ΠΟΤΕ ΜΑ ΠΟΤΕ Η ΚΟΡΗ ΜΟΥ ΔΕΝ ΘΑ ΜΕ ΔΕΙ ΟΠΩΣ ΕΙΔΑ ΕΓΩ ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΜΟΥ. ΠΟΤΕ ΠΟΤΕ ΠΟΤΕ. ΤΟ ΕΧΩ ΟΡΚΙΣΤΕΙ ΑΥΤΟ. ΠΟΤΕ

Και στην εποχή μας δεν υπάρχει δικαιολογία για κάτι τέτοιο. Όταν η μητέρα μου διαγνώστηκε, η τεχνολογία και η ιατρική επιστήμη δεν βρίσκονταν στα σημερινά επίπεδα και δεν μπόρεσαν να της παράσχουν τελικά θεραπεία. Δεν υπήρχε τίποτα άλλο που θα μπορούσε να κάνει. Όμως σήμερα, με τόση ενημέρωση από όλα τα ΜΜΕ, με τόσα μέσα και τρόπους πρόληψης και ίασης, κάθε γυναίκα που δεν ασχολείται με την υγεία της, με τον εαυτό της, ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΗ, ΑΚΥΡΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ. Ναι, επικίνδυνη. Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ, να το πάρουμε όλοι απόφαση. ΠΡΕΠΕΙ να έχουμε χρόνο για εξετάσεις, ΠΡΕΠΕΙ να επαγρυπνούμε, ο καρκίνος δεν κάνει διακρίσεις, μπορεί να συμβεί στον καθένα μας. Ναι, όχι στην καθεμία μας μόνο, στον καθένα μας. Ο καρκίνος του μαστού, έστω και σε ένα μικρό ποσοστό, της τάξης του 1% νομίζω του πληθυσμού, πλήττει ΚΑΙ ΑΝΔΡΕΣ.

ΑΝ ΛΟΙΠΟΝ ΔΕΝ ΤΟ ΚΑΝΕΤΕ ΓΙΑ ΕΣΑΣ, ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΚΗ ΣΑΣ ΖΩΗ, ΣΑΣ ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ. ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΤΑ ΒΛΕΠΕΤΕ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΝΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΑΦΗΝΕΤΕ ΠΙΣΩ ΣΑΣ ΡΑΓΙΣΜΕΝΕΣ ΨΥΧΕΣ.

Υ.Γ. Το σημερινό ποστ είχα σκοπό να το προσέξω ιδιαίτερα, να το "χτενίσω" και να το κάνω όσο πιο κοφτό, λιτό και απαλλαγμένο από περιττούς μελοδραματισμούς γίνεται. Τελικά δεν τα κατάφερα, η προσωπική μου εμπλοκή στο θέμα με καθιστά μη ουδέτερο παρατηρητή.

Ο Κηπουρός, η Κατερίνα από το Λασπότοπο και η Μάτα έχουν ήδη αναρτήσει πολύ καλύτερα ποστ από το δικό μου για το ίδιο θέμα με αφορμή τον μήνα Οκτώβριο, που είναι αφιερωμένος στην πρόληψη κατά της μάστιγας που ονομάζεται Καρκίνος του Μαστού, σας παραπέμπω λοιπόν σε αυτά με τις ευχαριστίες μου για την ευαισθησία τους. Εγώ είχα μόνο την προσωπική μου εμπειρία να καταθέσω, μήπως και καταφέρω να ξυπνήσω μερικές και μερικούς από εμάς που πιστεύουν ακόμη στη δοξασία "Σε μένα δεν πρόκειται να συμβεί" ή θεωρούν το θέμα αστείο. Δεν είναι καθόλου αστείο. ΜΙΚΡΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕΝΟΥΝ ΟΡΦΑΝΑ ΚΑΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΖΟΝΤΑΙ ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ ΑΝΕΠΑΝΟΡΘΩΤΑ. ΜΗΝ ΤΟ ΕΠΙΤΡΕΨΕΤΕ ΠΙΑ.

Συγνώμη για το θλιβερό σημερινό σεντόνι, όμως έπρεπε να τα γράψω για όλους μας, για μένα και για σας. Σας παρακαλώ, προσέχετε την υγεία σας.

Καλό Σαββατοκύριακο.